Uitbouw van de exploitatie van Het Lijsternest: Streuvelshuis & schrijversresidentie voor Provincie West-Vlaanderen

Het was voorjaar 2014 dat ik voor het eerst naar Ingooigem afzakte om te ontdekken wat het zou betekenen om de verantwoordelijkheid op te nemen voor de algehele coördinatie van de publiekswerking voor het Lijsternest en voor de integrale uitbouw van een schrijversresidentie op de site van de landelijke villa van schrijver Stijn Streuvels.

Van 2008 tot 2014 was het Provinciaal Museum Stijn Streuvels gesloten voor renovatie en vernieuwing, maar reeds 2005 was de werking ingedommeld met het oog op de renovatie. 

In het gevoel van de fans gold dat als een decennium van radarstilte en eigenlijk moest de tuin nog ‘gerestaureerd’ worden om tegen eind 2015 in volle glorie te heropenen. De zenuwen stonden echter gespannen om dit West-Vlaamse cultuuricoon met aanvaardbare spoed terug zijn plaats te doen hervinden in het aanbod en dus werd besloten om al in 2014 de deuren te heropenen.
Amper een jaar voordien waren de bestaande plannen omgegooid, waarbij de geplande educatieve werking voor scholen en jongeren on hold ging om er een hedendaagse cultuurwerking te ontplooien als schrijversresidentie. Vervroegde heropening plus een drastische koerswijziging zorgde toch voor wat angstzweet bij de diensten.

Daar kwam ik dan in het spel: geen specialist in één specifiek domein, maar wel een ervaring in de breedte. Vanuit mijn activiteit als stripauteur kende ik de literaire sector, via mijn Daens- en Mercatorprojecten was ik vertrouwd met museale projecten die moeilijk op een trendy wijze te vermarkten lijken. Daarbij komen er specifiek vanuit mijn Mercatorjaarervaring twee troeven bij: ten eerste, het vertrouwen om letterlijk (!) autonoom te kunnen werken, want vanuit Ingooigem zit je op 1uur 10 minuten rijafstand verwijderd van alle andere collega’s en 60% van de werktijd beman je het Lijsternest helemaal alleen. Ten tweede, de bewezen ervaring om cultuurprojecten vanuit het niets te kunnen op poten zetten. Want wat de schrijversresidentie betreft moest er in juni 2014 logistiek nog een volledig begin worden gemaakt zodat in oktober 2014 van start kon worden gegaan.   
In die vlucht vooruit voelde ik me als een vis in het water en op 20 oktober kon de eerste resident, schrijfster Anne Provoost haar intrek nemen in het gastverblijf. 

Tom Houtman aan het grafmonument voor Stijn Streuvels foto mei 2014

  

Niet minder boeiend was de uitdaging in de doelstelling om de publiekswerking te kunnen uitbouwen. Een unieke gelegenheid: de hele opstelling van het monument (woonhuis) inclusief de integrale inboedel én het landschap daarrond is beschermd erfgoed. Dat heeft vanzelfsprekend enorme impact op de fysieke, maar ook op de mentale, beweegruimte in de ontplooiing van activiteiten.
Ook is er het aspect van de ‘vergeten schrijver’ waarvan anno 2014 niets meer in de boekhandel te verkrijgen was, wat het Lijsternest promoten via de figuur van Streuvels zelf,  vanuit communicatievisie een gecombineerde taak maakt. 

Daarbovenop komt dan het aspect van middelen en mensen. Dat impliceert dat op termijn een vlekkeloze synergie moet groeien tussen de beide functies van de cultuur-toeristische attractie die het Streuvelshuis is en de hedendaagse cultuurwerking voor hedendaagse auteurs in dat complexe decor.

Uniek aan deze uitdaging is natuurlijk dat alles wat je doet ‘de eerste keer’ is, wat betekent dat je met veranderingsweerstand geconfronteerd wordt en alle ‘onderzoek & ontwikkeling’ ten spijt toch steeds de nek moet uitsteken met heel wat losse flodders, maar ook met onverwachte successen als resultaat.
Gericht op de eeuwigheid klinkt wat overdreven, maar het proactief kunnen meesturen aan projecten met een spanningsboog over een zeer lange termijn, die pas veel later operationeel zullen het publiek bereiken en bedoeld zijn om permanent en duurzaam te zullen zijn maakten deze tijdelijke opdracht het bijzonderst.Meer info www.streuvelshuis.be